Sus Kimseler Duymasın

Zeyno Pekünlü’nün imzasını taşıyan Sus Kimseler Duymasın melodram dünyasının erkeklerinin bedensel şifrelerine odaklanan bir kolaj-film.

Dilek Aydın

Zeyno Pekünlü’nün Yeşilçam filmlerinden sahneler kullanarak montajladığı bir dizi videodan biri olan Sus Kimseler Duymasın, filmlerin kendi dünyasında erkeklerin kadınlarla gizlice mesajlaşmak için kullandıkları işaret, jest ve mimikleri orijinal bağlamlarından kopararak içinde kadınların olmadığı yeni bir bağlama oturtuyor. Pekünlü kolektif hafızalarımızda, inisiyatif alan ve iktidarı elinde tutan erkekler olarak kazınmış birçok aktörü, buluntu film türünün alamet-i farikası olan ‘kendine mal etme’ (appropriation) yöntemiyle yeniden üretiyor. Yeşilçam’ın süslü ve duygu yüklü melodram bağlamında görmeye alışkın olduğumuz, Kartal Tibet, Kadir İnanır, Yılmaz Güney gibi ağır abilerin kadınları ‘tavlamak’ için kullandıkları bütün numaraları birbirlerine yöneltip tekrar ederek, erkeklerin dünyasına dair, perspektifi değiştirilmiş bir deneyim yaratıyor.

Pekünlü Sus Kimseler Duymasın’da Yeşilçam’ın peşine düştüğü ve her fırsatta altını çizdiği ‘kudretli erkek’ temsilinin yerine, içinde homoerotizmi ve tekrarlardan gelen yabancılaşmayı barındıran bir deneyimi koyuyor. Filmlerin orijinal bağlamında bize çok ‘erkekçe’ gelen hareketler bağlamlarından koparıldığı; kadınların tamamen çıkarılıp erkeklerin hem nesne hem de özne haline getirildiği bu yeni bağlamda tam da Yeşilçam’ın temsil etmemeyi seçtiği gri alana denk geliyor. Bu açıdan bakınca da filmin ismi sadece erkekler ve kadınlar arasındaki flörtü gizleme peşindeki sessizlikten yola çıkarak, anaakım sinemanın pek de dert etmediği temsillerle ilgili suskunluğuna işaret ediyor.

Kolektif hafızamız ve bilincimizde yer etmiş, belirli bir tür cinsiyet temsiline karşılık gelen tanıdık imgeleri görmeye alışkın olmadığımız biçimde bize sunan film, sadece iki dakikada bize hem Yeşilçam’ın erkeklik anlayışını hem de Yeşilçam’la kurduğumuz ilişkiyi sorgulatmayı başarıyor. Tam da bu sorgulama ânında, Sus Kimseler Duymasın fazla tanıdık olan şeyleri evirip çevirip şöyle bir tekrar bakmak ve o fazla tanıdıklıktaki ikircikli durumun altını deşmek için alternatif film ve video yapma yöntemlerinin önemini bize hatırlatmış oluyor.

Zeyno Pekünlü Kimdir?
Mimar Sinan Üniversitesi Resim Bölümü’nden mezun olduktan sonra aynı üniversitede yüksek lisans ve sanatta yeterlik programlarını bitirdi. Genellikle buluntu malzemelerle ve videoyla çalışan Pekünlü’nün işleri yurtiçi ve yurtdışında çeşitli sergilerde ve film festivallerinde gösteriliyor.