Tetrist

Melis Bilgin’in ödüllü animasyonu Tetrist, kentsel dönüşümü bir ‘Tetris oyunu’ olarak hayal ediyor.

Dilek Aydın

Son birkaç senenin en çok konuşulan konularından kentsel dönüşüm, Tetrist’in de temel çerçevesini oluşturuyor. Melis Bilgin, İstanbul’un dönüşümünü nostaljik bir tavırla ele alırken, çocukluğumuzun başka bir nostaljisi olan Tetris oyunundan yola çıkıyor. Yaklaşık 3 dakikalık bu animasyonda, İstanbul’un çehresi Tetris oyundaki parçaların bir araya gelip yeni bir yüzey oluşturmasıyla, eski nostaljik evlerden, yeni yüksek binalara doğru değişiyor. Bilgin’in bunu yaparken şehrin değişik dönemlerinin ruhunu taşıyan müzikler kullanması da dikkat çekici. Klasik Türk müziğinden arabeske, sonra da tekno müziğe dönüşen ses kanalı, şehrin değişen yüzüyle paralellik oluşturuyor. Bir Tetris oyunu gibi her seferinde başka türlü parçalarla, yani başka türlü bir zihniyetle, yeniden biçimlenen İstanbul fasadının temsil edildiği görsel dille, bu sürekli değişimin sosyo-kültürel kodlarına işaret eden işitsel dil bir arada kullanılmış oluyor. Film, bu noktada neredeyse dezavantaja dönüşebilecek bir özelliğini, kısa ve öz olmasıyla avantaja dönüştürüyor. Farklı dönemlere ait İstanbul siluetinin o dönemlerde değişim alanlarında en çok dinlenen müzikle birlikte kullanılması, stereotipik, dolayısıyla da sıkıcı bir eşleşme olması riskini doğursa da, bu kadar kısa bir filmde içerik ve mesajın anlaşılmasında etkili oluyor.

Bu sene de 24-28 Nisan arasında İstanbul’da, 16-19 Mayıs arasında Ankara’da gerçekleşecek olan Canlandıranlar Festivali’nin (www.canlandiranlar.com), 2010 yılında İstanbul Avrupa Kültür Başkenti kapsamında düzenlediği yetenek kampında İstanbul’a değinen ve şehre dair hikâyeler anlatan çeşitli animasyon filmler hazırlanmıştı. Bu kısalar bizi özellikle İstanbul hakkında düşündüren, şehre bakışımızı yenileyen filmlerdi. Tetrist’in bu noktada açtığı önemli kapılardan birinin, İstanbul’u merkeze alarak, dünyadaki bütün metropollerin kaderi olan kentsel dönüşüme, tüm dünyada bir kuşak için yıllarca vazgeçilmez olmuş bir oyundan yola çıkarak değinmesi olduğu söylenebilir. Yerel bir meseleyi merkeze alıp, sonunda evrensel bir ezcümle edebilmesi dışında, yerel bağlamda Tetrist’i bugünlerde tekrar hatırlamamız da oldukça anlamlı. Geçtiğimiz senelerdeki Sulukule “soylulaştırma”sının ardından; Tarlabaşı’nın dönüşümünü, Emek Sineması’nın da yıkımını hazırlayan, İstanbul siluetine yeni taşlar koyacağından emin olduğumuz büyük bir kentsel dönüşüm ve türlü türlü çılgın projeyle karşı karşıyayken, bir kez durup “yeni bir oyuna hazır mıyız” sorusunu sormak için Tetrist’e göz atmanızı tavsiye ediyoruz.

Melis Bilgin Kimdir?
1980, İstanbul doğumlu. Lisans eğitimini ABD’de, Bennington College’da resim ve tiyatro alanlarında yaptı. İstanbul Bilgi Üniversitesi’nde sinema yüksek lisansını tamamladı. Yurtdışı ve yurtiçinde çeşitli sergilere katıldı, çeşitli tiyatro ve film projelerinde yer aldı. Halen Marmara Üniversitesi’nde sanatta yeterlilik derecesini tamamlıyor, bir yandan da Beykent Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi’de öğretim görevlisi olarak çalışıyor ve kısa film, resim ve tiyatro çalışmalarını sürdürüyor.